WisFaq!

Steekproefgrootte

Ik loop stage bij Aldipress, distributeur van tijdschriften en ik heb o.a. als opdracht om een goede steekproefgrootte vast te stellen voor het retourproces. Als de tijdschriften die niet verkocht worden, terugkomen uit de winkels, terug naar Aldipress, om vervolgens gecrediteerd te worden op rekening van de klant, willen we graag weten hoe hoog de kwaliteit is van dit proces. Dit doen we door steekproefsgewijs de kratjes open te maken en te kijken of het juiste aantal tijdschriften in de kratjes zit. Het aantal dat bij de telling geteld wordt, moet overeenkomen met het aantal dat de afnemer in de winkel geteld heeft.

Daarom willen we een steekproef doen per afnemer. Er zijn 9000 afnemers. De kratjes van hoeveel afnemers moeten gecontroleerd worden, wil het een representatieve steekproef zijn?

Roelof Bruins
27-11-2008

Antwoord

Dat is nu jammer, want een representatieve steekproef wil zeggen dat de steekproef een goede afspiegeling vertegenwoordigt van de populatie. Dat heeft eigenlijk niet zo zeer met de steekproefgrootte te maken maar met het 'aselect' samenstellen van je steekproef. Een steekproef van 100 afnemers zou representatiever kunnen zijn dan een steekproef van 4500 waarbij de afnemers in de steekproef geselecteerd zijn op een fout criterium.

Stel je voor dat bij een 'tevredenheidsonderzoek' je steekproef voornamelijk bestaat uit ontevreden klanten. Dat zou zo maar kunnen als 'ontevreden klanten' veel meer geneigd zijn hun 'vragenformulier' terug te sturen dan tevreden klanten. Dan geeft die steekproef toch wel een heel vreemd beeld van je populatie.

Bij een goede steekproef moeten alle afnemers evenveel kans hebben om in de steekproef te worden opgenomen. In zo'n geval kan je op basis van kansberekening uitspraken doen hoe 'toevallig' een gevonden resultaat is. Je hebt vast wel iets 'gezien' over hypothesetoetsing. Het is dus zaak de samenstelling en eigenschappen van je populatie goed te kennen.

Had je al op Steekproeven gekeken en dan met name op Wat is een representatieve steekproef? Moet je dan maar 's doen:

Je verdiepen in het opzetten van een onderzoek kan geen kwaad. Pak eerst eens een goed boek en bekijk eens wat de termen: representativiteit nauwkeurigheid, betrouwbaarheid en steekproefgrootte betekenen en wat de samenhang tussen deze aspecten is. Het helpt je in ieder geval bij het goed formuleren van je vragen.

Een verantwoord statistisch onderzoek doen (inclusief het samenstellen van steekproeven) is nog niet zo eenvoudig als sommige mensen het willen doen voorkomen. Eigenlijk is het misschien wel een vak apart.

WvR
28-11-2008