Het weer wordt in eerst instantie berekend door een computermodel, hierbij moet je je een computerprogramma (een HEELLL GROOT computerprogramma) voorstellen, dat aan de hand van het actuele weer van 'vandaag', het weer van 'morgen' kan berekenen.
Een dynamisch weer model is een model dat als het ware een rooster van puntjes over de landkaart legt.In het nieuwste KNMI-model, het zgn HiRLAM-model is dat om de 11 km. Tot voor kort was dat om de 22 km.
(Dit heet een 'grid').
Als nu voor elk roosterpunt bekend is wat de druk is op die locatie, de temperatuur, de vochtigheid, etc... dan is zo'n model in staat om hieruit een prognose op te stellen van al deze parameters op al die roosterpunten voor 1 uur later, en voor 2 uur later, en voor 3 uur later etc... tot 48 uur.
Heel in een kort: een computer berekent voor één bepaald roosterpunt de situatie uit 1 tijdstapje later, aan de hand van de waarden die zijn directe naburige roosterpunten hebben.
(Hier liggen allemaal zeer ingewikkelde natuurkundige vergelijkingen aan ten grondslag.)
Zo worden ALLE gridpunten stapje voor stapje afgewerkt, en als de pc alle gridpunten gehad heeft, dan zijn we dus 1 tijdstapje verder, en begint hij weer bij het eerste gridpunt, om de situatie voor nòg weer 1 tijdstap verder uit te rekenen.
Hoe kom je dan aan AL die begin-waarden van al die roosterpunten?? (want die hadden we immers nodig om het verloop van de toekomst uit te kunnen rekenen)
Welnu, dit gebeurt dmv waarnemingen. Overal in Europa (om ons even tot Europa te beperken) staan waarneemstations, waar automatisch de wind gemeten wordt, de druk, de temperatuur, etc... Vaak is dit op vliegvelden maar soms ook ergens midden in de natuur. Zo'n waarneming wordt om het uur gedaan, opgeslagen, en dit wordt automatisch doorge'maild' naar een centrale computer, die deze gegevens ook weer verder verdeeld.
De weermodellen maken juist dankbaar gebruik van deze gegevens, en deze dienen als 'voeding' voor het grid in de beginsituatie.
Nou staan die waarneemstations echt niet allemaal netjes om de 11 km opgesteld, soms staan ze ver van elkaar af, soms dichtbij. De computer is echter in staat om de binnengekomen waarnemingen om te rekenen naar de waarden zoals die precies op de locaties van de roosterpunten geweest zouden zijn.
Voorbeelden van belangrijke weermodellen zijn:
- het Europese model (ECMWF)
(zie www.ecmwf.org), dit wordt als het belangrijkste model voor onze omgeving gezien - het HiRLAM (High Resolution Limited Area model), ontwikkeld door een aantal landen waaronder Nederland;
- UKMO (van de Engelse Weerdienst, de MetOffice, zie http://www.meto.govt.uk )
- Offenbach (Duitse model)
Ik hoop dat je zo een klein beetje een idee gekregen hebt. De materie is zeer omvangrijk en ik heb nogal wat aspecten weggelaten, in de hoop dat je zo de kern van het verhaal zou snappen.
groeten,
martijn
