Voor mijn afstudeeropdracht heb ik een onderzoek gedaan naar de klanttevredenheid van een bioscoop. Leraren op school vertelde mij dat een steekproef van 200 wel voldoende zou moeten zijn voor dit onderzoek. Maar nu komt het moeilijke... nu moet ik de representativiteit van dit onderzoek onderbouwen in mijn rapport. Hoe doe ik dit? De populatie is onbekend. Op jaarbasis bezoeken zo'n 23.000 bezoekers deze bioscoop, maar hier zitten natuurlijk mensen bij die meer dan één keer de bioscoop bezoeken. Ik hoop dat iemand mij heirmee zou kunnen helpen. Alvast bedankt! Met vriendelijke groet,
Sandra
sandra
Student hbo - donderdag 15 mei 2003
Antwoord
Met die bewering van je docent ben ik het dus niet eens ! Op voorhand mag je dat niet zo stellen.
Die representativiteit in dit soort gevallen is altijd een lastig probleem. Je doelgroep (onderzoekspopulatie) moet daarvoor nauwkeurig beschreven zijn. En dan nog weet je wellicht niet of je steekproef een goede afspiegeling is van deze populatie, eenvoudig omdat je gegevens mist. Wat dan wel ? Dan kun je ervoor proberen te zorgen dat je een aselecte steekproef trekt. Aselect betekent dat iedereen in je onderzoekspopulatie dezelfde kans heeft om in de steekproef terecht te komen. Dat betekent dus dat je heel goed moet nadenken hoe je die steekproef in elkaar steekt. Wat in iedere geval niet werkt is bij de bios gaan staan en daar mensen ondervragen. Je stuit dan op het probleem dat juist degegen die vaker naar de bios gaan een veel grotere kans hebben om in die steekproef terecht te komen dan iemand die maar 1 of 2 keer gaat. Je krijgt dan een veel te positief beeld dat niet strookt met de werkelijkheid. Hetzelfde krijg je indien je bijvoorbeeld IN een bepaald winkelcentrum de bezoekers naar de tevredenheid over dat winkelcentrum vraagt (de ontevreden bezoekers komen inmiddels al lang niet meer). Doorgaand op die aselecte steekproef, telefonisch enqueteren bijvoorbeeld zou dit probleem oplossen, maar roept dan wellicht weer andere problemen op. Voor dit soort gevallen is er een ontsnappingsmogelijkheid, deze mogelijkheid heet herwegen. In hoeverre dat zin heeft kan ik op voorhand niet zeggen. Het lijkt me echter wel dat je dan zou moeten zorgen voor een grotere respons. Daarnaast zou je verplicht (als open vraag) in je enquete de vraag moeten op noemen hoe vaak de respondent jaarlijks de bioscoop bezoekt. In dat geval mag je wel bij de bioscoop de enquetes afnemen, maar krijg je de problemen achteraf. Dit heet de "wet van behoud van ellende".
Nu hoop ik dat je niet je hele onderzoek al hebt afgerond, dat zou betekenen dat je ofwel heel verkeerde resultaten uit krijgt (vanwegen het niet representatief zijn) of alle analyses over zou moeten doen. Daar word je doorgaans niet vrolijk van. Theoretisch uitleggen hoe je dit herwegen het beste kunt aanpakken is op dit moment erg lastig. In een later stadium wil ik dat best een keer voor je bekijken. Nodig is het dan wel dat je me t.z.t. de vragenlijst en de dataset stuurt.