Hoe bereken je deze formule eigenlijk? Als ik dit zelf probeer met lage getallen voor r klopt het inderdaad, en ik neem aan voor grotere r ook :), maar ik snap niet waarom?
Fabian
Leerling bovenbouw havo-vwo - zondag 20 april 2003
Antwoord
Het probleem waar je mee zit valt onder de zogeheten 'occupancy-problems', misschien te vertalen met 'bezettingsproblemen'. Het gaat hier over het aantal verdelingen van r (niet te onderscheiden) voorwerpen over n verschillende vakjes. Eerst maar een concreet voorbeeld. Stel dat je 8 voorwerpen wilt verdelen over 5 vakjes, ofwel r = 8 en n = 5. Een bepaalde verdeling kan nu worden voorgesteld met behulp van sterretjes en streepjes. Zo kun je bijvoorbeeld hebben: |*|**||**|***| Je ziet dat het eerste vakje 1 ster bevat, vakje 2 bevat er 2,vakje 3 is leeg, vakje 4 bevat er 2 en vakje 5 bevat er 3. Op deze manier weergegeven komt de vraag nu neer op: op hoeveel manieren kun je de sterretjes en streepjes door elkaar husselen?
Merk nu op dat er precies 6 = 5 + 1 = n + 1 streepjes nodig zijn om de 5 vakjes voor te stellen. De voorstelling begint en eindigt altijd met een streepje, dus hou je 4 streepjes in het middenblok over. Deze 4 streepjes en de 8 sterretjes mogen nu op alle mogelijke manieren gerangschikt worden. Dat kan op 12nCr8 manieren, want van die 12 symbolen zijn er 8 gereserveerd voor de sterretjes. Maar je mag ook schrijven 12nCr4, namelijk als je op de 4 streepjes in plaats van de 8 sterretjes let. Het getal 12 is opgebouwd uit 8 + 5 - 1, dus (r + n - 1)
Redenerend langs dezelfde weg krijg je dan met r voorwerpen en n vakjes (n + r - 1)nCr(r) mogelijkheden (als je op de sterretjes let) of (n + r - 1)nCr(n-1) als je op de streepjes let.
In je probleem met de dobbelstenen geldt nu n = 6.
Schrijf het eens helemaal uit met bijvoorbeeld r = 3 en n = 4; vermoedelijk zie je dan de redeneertrant beter in.